ตอนเด็กๆผมก็เคยเป็นคนนึงที่ตื่นเต้นกับความสามารถสุดล้ำ
ของเณรน้อยเจ้าปัญญาผู้นี้ เพราะเพียงแค่เอาน้ำลายสกปรก
ไปวนที่หัวก็ทำให้เกิดไอเดียดีๆ จนสามารถแก้ไขปัญหาได้สำเร็จ
ทุกครั้งไป ยอมรับว่าแอบทำเลียนแบบอยู่เหมือนกัน แตะน้ำลาย
มาคลึงๆพอได้ที่ หลายวันเข้าก็ราแดก
ความจริงแล้วสำหรับคนที่นั่งสมาธิอยู่เป็นประจำการเกิดปัญญา
ลักษณะนี้ไม่ใช่เรื่องแปลก ( ไม่เกิดสิแปลก ) เพราะเมื่ออยู่ใน
สมาธิความคิดปรุงแต่งจะสร้างภาพในหัวขึ้นเพื่อก่อกวนความ
สงบของเราโดยอัตโนมัติอยู่แล้ว ถ้าสิ่งที่ถูกปรุงแต่งไม่อยู่ใน
ความสนใจเลย การจะตัดเรื่องเหล่านั้นทิ้งเสียย่อมเป็นเรื่องง่าย
ทางกลับกันหากสิ่งที่ปรุงแต่งขึ้นมาดันเกิดเป็นไอเดียดีๆที่เรา
ต้องการละ ผู้ทำสมาธิก็จะหันเหความสนใจจนไม่เป็นสมาธิอีกต่อ
ไป สังขารที่เป็นตัวปรุงแต่งก็จะชนะความสงบในท้ายสุด ส่วนผู้
ทำสมาธิก็จะได้นำคำตอบที่ถูกใจไปใช้ เป็นอันว่า win win ทั้งคู่
ใครเคยอาบน้ำเดินเล่นแล้วอยู่ๆนึกอะไรดีๆออกมั้ยครับ แบบว่า
ไม่ได้ตั้งใจคิดแต่ก็ปิ้งขึ้นมาเอง ซักครั้งในชีวิตต้องเคยเป็นกันทุก
คนละนะ แล้วไอ้ที่ปิ้งขึ้นทุกครั้งก็มักจะเป็นไอเดียโดนๆที่เราคาด
ไม่ถึงเสมอ ( ถ้าคาดถึงก็คงนึกได้เองนานแล้ว ) ผมขอเรียกสิ่งนี้
ว่า "ปัญญา" นะครับ คำว่าปัญญาในความหมายของผมจะหมาย
ถึงสิ่งที่เกิดขึ้นเองจากจิต ไม่ใช่การคิดมาจากสมอง แล้วก็ไม่ใช่
ความรู้ที่เกิดจากการอ่านหรือฟังมา โอเคนะ
ถามว่าปัญญาดีกว่าความรู้และความคิดรึป่าว มันก็ไม่ได้ดีกว่าซะ
ทีเดียว หากท่านสามารถแก้ไขปัญหาของตัวเองได้ด้วยวิธีเดิมๆ
ปัญญาเป็นชุดความรู้ที่ลึกเกินกว่าแค่การคิดจะค้นพบ เพราะมา
จากจิตที่เก็บข้อมูลได้มากกว่าสมองเป็นล้านเท่า อย่างที่เราเห็น
กันว่ากว่าอิคัวซังจะเริ่มนั่งลงทำสมาธิก็ต่อเมื่ออยู่ในสภาวะคับขัน
แล้วจริงๆ ลำพังการนั่งคิดนอนคิดอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอที่จะ
ช่วยได้
แล้วปัญญาปิ้งๆที่ว่าจะเกิดขึ้นได้ยังไง ก็ต่อเมื่อหัวของท่านว่าง
และโปร่งสบายนั่นละครับ เหมือนที่ผมยกตัวอย่างการอาบน้ำหรือ
เดินเล่นให้เห็นในตอนแรก แต่เพียงแค่กิจกรรมเหล่านี้ก็ยังไม่
เสถียรพอที่จะทำให้เราเกิดความว่างได้ตลอดเวลา การทำสมาธิ
จึงเป็นออฟชั่นเสริมที่จะมาช่วยในจุดนี้ ซึ่งเป็นวิธีที่มีมาก่อน
พุทธกาล อิคิวซังคงยังไม่เกิด ซึ่งแม้แต่พระพุทธเจ้าเองก็ทรงค้น
พบพระธรรมต่างๆจากการทำสมาธิและความว่างด้วย
คิดได้เพราะหยุดคิด - ผมเคยสับสนกับคำพูดประโยคนี้ของพระ
ท่านนึง ตอนนั้นไม่เข้าใจเลย แถมยังหงุดหงิดกับคำแนะนำที่
คลุมเครือแบบนี้ด้วย แต่แล้วประสบการณ์ก็สอนให้รู้ว่าของบาง
อย่างมันยากต่อความเข้าใจเพียงแค่คำพูดไม่กี่ประโยค เรื่องของ
รสต้องใช้ลิ้นฉันใด เรื่องของจิตก็ต้องใช้ใจฉันนั้น จึงอย่าเชื่อหรือ
ด่วนปฏิเสธก่อนที่จะได้ลอง
เกริ่นพอได้น้ำแล้วสรุปดังนี้
1.หาข้อมูลในสิ่งที่เรากำลังจะทำให้มากที่สุด
2.คิดให้เต็มที่ก่อน ฝึกมองมุมกลับบ้าง
3.ลองเดาว่าถ้าเป็นคนที่เก่งกว่าเราเขาจะแก้ปัญหานี้ยังไง
4.ที่สุดแล้วถ้ายังตันให้หยุดคิด
5.ติดขัดตรงไหน โจทย์คืออะไร ตั้งคำถามให้จิตรับรู้
6.ตัดเรื่องงานให้เด็ดขาด อยู่กับสิ่งที่สบายใจ
7.ทำสมาธิสม่ำเสมอ
ฟังดูง่ายแค่หมั่นพาตัวเองไปสู่จุดที่ว่างบ่อยๆ เพื่อเปิดโอกาสให้
จิตได้ทำงานแทนเราบ้าง มนุษย์มีศักยภาพที่จะยังทำอะไรได้อีก
หลายอย่าง จงใช้มันให้ครบทุกด้าน แล้วจะพบว่าไม่ว่าใครก็เป็น
อิคคิวได้เช่นกัน .. จะรีบไปไหนๆ ขอพักเดี๋ยวนึงซี่ นะคร๊าบ !
* เพื่อนๆสามารถแชร์หรือติดตามกันได้นะครับ
